DANH MỤC TÀI LIỆU
Những điều cần chuẩn bị để bước vào cuộc thương thuyết
Ngh thu t th ng thuy t: Đâu ph i ai cũng có ậ ươ ế
Gi ng nh ch i đàn hay v m t b c tranh, th ng thuy t là m t ngh thu t? ư ơ ươ ế
Ta th ng nghe nói ng i Trung Hoa hay ng i Do Thái buôn bán r t gi i. Nh n xét đó khôngườ ườ ườ ấ ỏ
bi t ngày nay còn đúng đ n m c đ nào nh ng khi nhìn th tr ng th gi i, chúng ta th yế ế ư ị ườ ế
m c xu t c ng trung bình theo đ u ng i c a Nh t, Đ c, M , Ý đ u r t cao, ràng các ấ ả ườ ủ
qu c gia đó buôn bán cũng ch ng thua kém gì ng i Trung Hoa. ẳ ườ
Đi u làm cho ng i ta buôn bán gi i, xu t nh p c ng t t? N u g i th ng thuy t ngh ườ ậ ả ế ươ ế
thu t thì đi u gì làm cho ngh thu t đó lên đ n hàng siêu vi t. ệ ậ ế
Tr c khi ng i vào bàn th ng thuy t, bi t bao nhiêu câu h i đ c đ t ra. Th ng thuy tướ ươ ế ế ượ ươ ế
v i ng i n c này gi ng v i ng i n c kia, ng i Pháp khác v i ng i Th y Đi n? ườ ướ ườ ướ ườ ườ
Ng i Hàn Qu c thì sao? Ng i Nga thì nh th nào? R i thì th ng thuy t đ bán hàng ườ ườ ư ế ươ ế ể
theo cùng quy lu t nh khi mua hàng ho c khi cho m n hàng? Trong cu c th ng thuy t lúc ư ư ộ ươ ế
nào thì nên k t thúc? Li u c n ph i đ i tho i đ n “m c x ng” đ giành ph n th ng?ế ả ố ạ ế ươ
Làm sao tránh b m t th tr c đ i th đ ph i rút lui vô đi u ki n? ế ướ ủ ể
T ng y th l còn ch a nói h t cái khó c a ngh thu t th ng thuy t. Đi u khó nh từ ấ ư ế ươ ế
trong ngh thu t th ng thuy t đ t đ c k t qu t t đ p, cân b ng quy n l i cho c đôi ươ ế ượ ế ả ố
bên (win-win). Nh ng nh th nào quy n l i cân b ng cho c hai? Li u các bên ý ni mư ư ế ề ợ
gi ng nhau v th cân b ng hay không? H n là không! ề ế
Trong ph m vi bài vi t này, xin chia s đ n b n đ c nh ng kinh nghi m mà cá nhân tôi đã tr i ế ẻ ế
qua trên 40 cu c th ng thuy t dài đ ng đ ng sau h n 37 năm làm vi c n c ngoài. ươ ế ơ ệ ở ướ
T Châu Á
Phái đoàn đi đàm phán c a công ty tôi đã t ng g p ph i m t chuy n r i ro b t ng t i Trung ờ ạ
Qu c. Sau g n hai năm th ng thuy t ròng v i đ i tác Trung Qu c, hôm đó c hai bên đã ươ ế ớ ố
th a thu n đ c t t c các đi u kho n đ có th đi t i vi c ký h p đ ng. ậ ượ ả ể ợ ồ
Đúng lúc phía đ i tác Trung Qu c đ ng d y b t tay, ghi d u k t qu quá trình đàm phán thì ố ứ ế
m t k s tr tu i ng i Pháp trong phái đoàn c a tôi h n nhiên v tay chúc m ng. Đang vui ỹ ư ườ
v , phía đ i tác Trung Qu c b ng x m m t xu ng. H xin phép rút lui đ ngh chúng tôi ố ỗ
hôm sau tr l i…ở ạ
Sáng hôm sau chúng tôi g p m t đ i th ng thuy t hoàn toàn m i. Đ i này xin th ng thuy t ộ ộ ươ ế ươ ế
l i t đ u. Do đâu? Đi u tra m i bi t vì anh chàng k s tr v tay vui v quá đã làm phía đ i ế ỹ ư
tác Trung Qu c ch t d s h . Mà có không h chăng n a h cũng không dám ký h p đ ng vì ạ ợ
s n i b nghi ng làm vi c không th u đáo. M t ti ng c i vui v i đã làm cho 30 ng iợ ộ ế ườ ườ
trong đ i chúng tôi ph i ng i l i thêm hai năm n a… ồ ạ
M t câu chuy n khác x y ra t i Seoul, Hàn Qu c. Năm y Công ty Đi n l c mu n mua c a ệ ự
chúng tôi m t chi c turbine 100MW. Khi đ i chúng tôi t i n i thì đ c tin “m t báo” cho bi t ế ớ ơ ượ ế
công ty này c n chi c turbine đó g p, th mua v i b t c giá nào mi n đ ng thách ế ấ ứ
giá quá cao.
Ng i vào bàn đàm phán, đ i th ng thuy t Hàn Qu c không bi t chúng tôi đã thông tin t ộ ươ ế ế
tr c nên c tìm cách v n v o đòi xu ng giá th t nhi u. Trong khi đó thì chúng tôi bi t khôngướ ặ ẹ ế
c n ph i bán ngay. M t bên c kéo dài cu c th ng thuy t, m t bên mu n ch m d t cho ộ ươ ế
s m.
Chúng tôi bèn đ a ra m t k đ th ng th . Tôi g i đi n v cho ch t ch công ty, gi i thíchư ế ế ủ ị
m i chuy n r i xin ông g i fax g i ngay đoàn đàm phán v . Phía Hàn Qu c v n đã cho ng i ệ ồ ườ
ki m tra thông tin c a chúng tôi khách s n, th y đ c b n fax h đành ch u đi u ki n c a ượ ả ệ ủ
chúng tôi.
Th ng thuy t v i ng i châu Á nên c n th n. Ng i Á Đông trông hi n hòa t i c iươ ế ườ ườ ươ ườ
nh ng h đánh ngã đ c đ i tác thì h r t vui. Vì th , đôi khi có hai cu c ch i trong m t cu cư ượ ọ ấ ế ơ
th ng thuy t. Đ t đ c k t qu đã đành, nh ng tr ng phái đoàn đôi bên cũng ph i bi tươ ế ạ ượ ế ư ưở ế
“múa ki m” ch không ph i ch bi t ch tay năm ngón! “Múa ki m” đây đ u r u, hátế ỉ ế ế ượ
karaoke ho c đ ch i golf. Đôi khi trong cu c thi th tài năng đã l ra m t bên manh ộ ơ
tâm. T đó cu c th ng thuy t s găng và khó ch u dài dài. ươ ế ẽ
Ng i Trung Qu c r t l , h đòi đ m i đi u ki n sau đó l i đòi h giá, và c nh th nhi uườ ố ấ ủ ọ ư ế
l n. Còn nh m t khách hàng Trung Qu c khi mua c a chúng tôi 300 toa xe l a, h đòi ử ọ
xu ng giá h n 20 l n v i l “chúng tôi ph i n tình b n trăm năm”. Tuy h khó nh v y, ơ ư ậ
nh ng th ng thuy t v i h bao gi cũng vui,ăn u ng đ hu , đ c ti p đãi n ng h u ư ươ ế ố ề ượ ế ồ ậ
ngày ký h p đ ng bao gi cũng nh n nh p h n các x khác, ít nh t cũng có năm sáu trăm quanợ ồ ị ơ
khách tham d .
Ng i Nh t l i khác h n, ít nh t v m t hình th c. H r t êm đ m, l ng tai nghe luônườ ọ ấ
luôn h i đi h i l i xem h hi u đúng nghĩa sát nghĩa không. H chăm chú theo dõi t ng ỏ ạ
chi ti t, khi h c n v n c đ b túc h s h h n ràng không bao gi th t h n.ế ề ướ ể ổ ơ ọ ẹ
Đúng gi , đúng h s , đúng m i th ồ ơ
Đi m đ c bi t c a h trong phái đoàn dù có nhi u công ty, nhi u b đ i di n, bao gi cũng ộ ạ
có m t thái đ thu n nh t. Không bao gi chúng ta th y h cãi nhau. Và tr ng phái đoàn đàm ấ ọ ưở
phán c a Nh t lúc nào cũng t o cho đ i tác c m t ng ông là ng i phát ngôn chính th c c a ưở ườ ứ ủ
m t “đoàn Nh t B n th ng nh t”, t t c nh ng thành viên khác trong phái đoàn, m i ng i ấ ả ườ
nh m t.ư ộ
Nh ng kinh nghi m cho tôi bi t s th t không nh v y. Khi đóng kín c a, h m i phát bi uư ế ư ậ
s b t đ ng v i nhau. Ph i nói r ng bao gi th ng thuy t v i đoàn Nh t tôi cũng h i th tự ấ ươ ế ơ
v ng. H c đ cho đ i tác nói, xong đâu đó h l i quay v v i đ ngh ban đ u, không thay ọ ạ
đ i n i dung. Hàng tháng, hàng năm trôi qua, h v n kiên trì, không xê d ch. ọ ẫ
Lý do d hi u là gi a h v i nhau, h đã t i u hóa hàm s c a cu c th ng thuy t. V y còn ố ư ươ ế
có gì đ thay đ i, nh t là m i th ch t ch phía bên h đã duy t h s !? ủ ị ơ
Đ n châu Âu, sang Trung Đông, qua Nam Mế ỹ
Ng i Nh t r t uy n chuy n trong cu c th ng thuy t, lúc nói tr ng lúc nói đen, lúc nàoườ ậ ấ ươ ế
cũng hòa nhã đ n làm chúng ta phát n . Song, xét l i nh ng h đ ngh thì r t cu c h chế ọ ề
đ i bình, r u v n cũ y nguyên. ượ ẫ
Ng i v i ng i Nh t cũng gi ng nh ng i Đ c, h r t tr t t . Tuy nhiên, ng i Đ c ườ ư ườ ứ ườ ứ
th ng đ l ch đích c a h nhi u h n theo ki u “mua thì mua đi, còn không mua thì c nóiườ ể ộ ơ
th ng ra” h cho r ng đi u này s giúp k t thúc s m vi c th ng thuy t. H h i m nh ế ươ ế ọ ơ
b o thành th khi đ i tho i chúng ta c m t ng mình b ăn hi p! Nh ng th c s không ưở ế ư ự ự
ph i v y, h ch h i nóng tính thôi. ỉ ơ
Theo kinh nghi m c a tôi, th ng thuy t v i ng i châu Âu ho c B c M tuy ph n h i ươ ế ớ ườ ơ
kh p lúc ban đ u nh ng sau đó l i d dàng. Nói d không có nghĩa là không ráo ri t n ng tâm ư ế ặ
trí hayth ch p nh n mua bán v i b t c đi u ki n nào. D h n m rõ lu t c a cu c ọ ắ
ch i, ch a ng i xu ng nói chuy n h đã bi t đâu là m c “win-win” cu i cùng.ơ ư ệ ọ ế
Trong khi đó th ng thuy t v i ng i Trung Đông khó nh t. h đa nghi, nói v i h cáiươ ế ớ ườ ớ ọ
cũng th làm cho h ph t lòng, cho r ng phía bên này ý l a h . Tôi đã t ng th y m t ừ ọ
phái đoàn châu Âu xin v n c không tr l i Trung Đông c b nghi ng trong khi đó th c ướ ở ạ
s h đã “ph i ru t ng a” đ đ t k t qu cho nhanh. Trong tr ng h p này, cái v i cáiự ọ ơ ể ạ ế ườ
ch t. Th ng thuy t là ph i có th i gian và không v i vàng. V i là thua.ế ươ ế
Tôi đã th ng thuy t t i Th Nhĩ Kỳ Ai C p, h suy nghĩ l t léo l m. Tôi thành công t iươ ế ạ
Th Nhĩ Kỳ th t b i t i Ai C p vì cùng m t do: tôi ch n nói ít! Nghĩ cho cùng thì không ạ ạ
có bí quy t nào đúng 100% c .ế ả
Đ i v i tôi đi th ng thuy t v i ng i Do Thái m t cu c kh đau. H s c m c không th ươ ế ườ ọ ắ
t ng t ng đ c. Nh ng cái thú h óc sáng t o r t phong phú. trong đ ng cùngưở ượ ượ ư ạ ấ ườ
h cũng v t óc tìm ra đ c gi i pháp m i. m t dân t c khác Trung Đông r t gi i v ượ ỏ ề
buôn bán th ng thuy t ng i Lebanon. Khi ng i đàm phán v i h chúng ta s th y sươ ế ườ ớ ọ ẽ ấ
bóng b y uy n chuy n đ n quy n rũ c a h . ế ế ủ ọ
hai n i trên th gi i tôi r t ngán đi th ng thuy t m i khi d án Brazil ơ ế ớ ươ ế
Argentina. Đã vào đ n phòng h p nhi u khi h còn ch a m h s ra xem, trong cu cế ư ồ ơ
th ng thuy t h không phân đ nh đâu quy n l i t p th đâu quy n l i nhân.ươ ế ọ ề ợ ề ợ
Trong khi đó Chilê hay Venezuela, h r t coi tr ng h s và làm vi c r t ch nh. Venezuela ọ ấ ơ
còn đ c thêm m t u đi m n a là h r t vui v và nh nhàng.ượ ộ ư
Tôi có m t k ni m khi đ n Mexico đàm phán. Tr c bu i h p vài hôm, ông tr ng phái đoànộ ỷ ệ ế ướ ổ ọ ưở
d n tôi v trang tr i c a ông. Lúc đ u tôi t ng ông bày k giam mình vào b y đ d b thao ưở ế ể ễ ề
túng khi cu c th ng thuy t m màn. Sau nhi u ngày săn b n ông không h h i han v công ươ ế ề ỏ
vi c, ch nói r ng đ i, s ng m i quan tr ng, còn th ng thuy t v m t d án, cho dù ở ờ ươ ế
d án to đ n đâu chăng n a, cũng ch m t chi ti t trong cu c đ i. ế ế ộ ờ
T ngày hôm đó, tôi nhìn cu c đ i khác h n, không th y cái tuy t đ i n a. T t nhiên ệ ố ữ
cu c th ng thuy t c a chúng tôi sau đó r t d dàng và d ch u, dù không phe nào nh ng b ươ ế ủ ượ
phe nào, nh ng đã hi u bi t nhau nên d thông c m. Ngh thu t th ng thuy t cũng ư ế ậ ươ ế
ngh thu t làm cho nhân sinh quan đôi bên hài hòa.ệ ậ
Và nh ng bí quy tữ ế
Đ tr l i vi c so sánh ngh thu t th ng thuy t v i ngh thu t ch i đàn, nói cho cùng, ngh ệ ậ ươ ế ệ ậ ơ
thu t nào cũng ph i luy n t p, s a so n, r t công phu. ệ ậ
Tài ba không đ , thành công trong vi c th ng thuy t đòi h i ph i tìm hi u ít nh t: phe ta ệ ươ ế
mu n gì, phe h mu n gì, ch đ i gì, s n sàng tr giá nào, ch u đi u ki n giao hàng nh th ờ ợ ư ế
nào, th t h a thì gi i pháp hình ph t ra sao, r i cách th c tr ti n hàng, qua ngân hàng ả ề
n c nào, dùng lu t c a n c nào trong tr ng h p x y ra tranh ch p...ướ ậ ủ ướ ườ
h i càng tân ti n thì ngh thu t th ng thuy t càng gi ng ch i c t ng. Ti n thoái quân ế ươ ế ơ ờ ướ ế
ph i chi n thu t chu n đ n đ đ i ph ng không cách ch ng đ ! Mu n đ c v y thì ế ế ộ ố ươ ượ
ph i s a so n cho cu c th ng thuy t th t công phu, t m . Thêm vào đó m i phe ph i ch nả ử ươ ế
m t thành viên đ i di n duy nh t, phát ngôn ho c đ nh đo t cho c đoàn. Đó cũng m t khía ặ ị
c nh khó qu n lý c a m t cu c th ng thuy t n u trong m t đoàn đàm phán có nhi u phe, trà ủ ộ ộ ươ ế ế
tr n v i nhau, ki m soát l n nhau và đôi khi còn ch ng nhau n a.ộ ớ ế ự
N u ph i nói g n m t câu v nh ng kinh nghi m gom góp đ c qua nh ng cu c th ngế ề ữ ượ ươ
thuy t, tôi ch có th nói “đó là do may m n”. Trong th ng thuy t nhi u khi b n th ng trongế ươ ế ạ ắ
t ng lai ng n h n nh ng không ng l i thua l n ng n trong t ng lai dài h n.ươ ạ ư ặ ề ươ
Tôi xin dành hai câu chuy n nh đ k t lu n. Năm 1994, t p đoàn c a chúng tôi đã n m ch c ỏ ể ế
đ c chi n th ng trong d án metro đô th Istanbul - Th Nhĩ Kỳ cũng nh d án metroượ ế ư ự
Bangkok - Thái Lan vào năm 1995. Nh ng cu i cùng cu c đàm phán không thành.ư ố
Ng c l i, vào năm 1991 chúng tôi t ng không còn hy v ng n a trong d án nhà máy đi nượ ạ ưở
Epon t i Hà Lan, tr giá 2 t USD (1991), m t d án đi n l n nh t th gi i th i đó. Nh ng đ n ớ ấ ế ư ế
phút cu i h p đ ng l i v phe chúng tôi vì đ i th Đ c không k t thúc đ c th ng thuy t. ủ ứ ế ượ ươ ế
Th t trên đ i không bao gi h c h t đ c ch ng ! ờ ọ ế ượ
Vài đi u c n chu n b tr c khi b c vào cu c th ng thuy t ị ướ ướ ươ ế
thông tin tài liệu
Những điều cần chuẩn bị để bước vào cuộc thương thuyết Từ Châu Á Phái đoàn đi đàm phán của công ty tôi đã từng gặp phải một chuyện rủi ro bất ngờ tại Trung Quốc. Sau gần hai năm thương thuyết ròng rã với đối tác Trung Quốc, hôm đó cả hai bên đã thỏa thuận được tất cả các điều khoản để có thể đi tới việc ký hợp đồng. Đúng lúc phía đối tác Trung Quốc đứng dậy bắt tay, ghi dấu kết quả quá trình đàm phán thì một kỹ sư trẻ tuổi người Pháp trong phái đoàn của tôi hồn nhiên vỗ tay chúc mừng. Đang vui vẻ, phía đối tác Trung Quốc bỗng xầm mặt xuống. Họ xin phép rút lui và đề nghị chúng tôi hôm sau trở lại…
Mở rộng để xem thêm
xem nhiều trong tuần
yêu cầu tài liệu
Giúp bạn tìm tài liệu chưa có

LÝ THUYẾT TOÁN


×